Interpretacja indywidualna

Ochrona wynikająca z interpretacji

Wnioskodawca mając wątpliwość w zakresie interpretacji przepisów prawa podatkowego może sformułować wniosek o wydanie stanowiska przez Krajową Informacji Skarbowej. Jest to przydatny instrument w starciu z fiskusem, gdyż podatnik, wobec którego zostanie sformułowany pogląd organu podatkowego jest chroniony w takim zakresie, w jakim odniósł organ podatkowy. Nawet w obliczu postępowania podatkowego – gdy administracja skarbowa zmieni swoje podejście do interpretacji przepisów – podatnik nie będzie zobowiązany do zapłaty odsetek od zaległości podatkowej.

Kiedy dostaniemy interpretację indywidualną?

Niezależnie od złożoności przedstawionej wątpliwości natury podatkowej, na wydanie interpretacji indywidualnej może poczekać do trzech miesięcy od dnia doręczenia wniosku do Krajowej Informacji Skarbowej. Okres ten podlega dodatkowemu wydłużeniu w sytuacji, gdy organ podatkowy będzie zmuszony wezwać nas do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

O co zapytamy we wniosku o wydanie interpretacji?

Co do zasady, przedmiotem interpretacji indywidualnej mogą być wszelkie przepisy polskiego prawa podatkowego w zakresie, w jakim wpływają na ewentualne zobowiązanie podatkowego wnioskodawcy. Ustawodawca zastrzegł wyłącznie wąski wachlarz kwestii, które nie podlegają ocenie w toku postępowania interpretacyjnego, z czego należy wyróżnić:

• Przepisy dotyczące właściwości miejscowej, funkcjonalnej i rzeczowej organów podatkowych;
• Działania wnioskodawcy (choćby potencjonalne oraz przyszłe), które mogą stanowić przejaw agresywnej optymalizacji podatkowej (klauzula o przeciwdziałaniu unikania opodatkowania);
• Stany faktyczne będące przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli skarbowej czy kontroli celno-skarbowej (złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wymaga oświadczenia wnioskodawcy pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania).

Należy również wskazać, że często podaje się, iż przedmiotem interpretacji indywidualnej nie mogą być kwestie związane z ewidencjonowaniem zdarzeń gospodarczych. W przekonaniu autora niniejszego opracowania oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 13 stycznia 2022 r. o sygn. akt II FSK 1158/19 z tak zajmowanym stanowiskiem nie sposób się zgodzić.

Ile kosztuje interpretacja indywidualna?

Rozpatrzenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wiąże się z koniecznością wniesienia opłaty po stronie wnioskodawcy. Wysokość należności zależy od tego ile stanów faktycznych (bądź zdarzeń przyszłych) zostanie przedstawionych w naszym podaniu. W sytuacji, gdy organ interpretacyjny będzie miał do rozpatrzenia kilka wariantów opisanych przez nas zdarzeń, za każdy z nich zapłacimy 40 zł. Na uiszczenie ww. opłaty mamy 7 dni od dnia nadania naszego podania.

Do nierzadkich sytuacji zaliczyć można również sporządzenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przez pełnomocnika. Wówczas nie należy zapomnieć o przedłożeniu stosownego pełnomocnictwa procesowego oraz o opłacie skarbowej w wysokości 17 zł. Doświadczenie autora niniejszego artykułu nasuwa wniosek, że w przypadku omawianego wniosku pełnomocnikiem jest najczęściej profesjonalny zastępca procesowy zajmujący się stosowaniem prawa podatkowego. Zostaje on powołany przez wnioskodawcę nie tylko na potrzeby uzyskania interpretacji od Krajowej Informacji Skarbowej, ale również na z uwagi na ryzyko ewentualnego sporu przed sądem administracyjnym.

 Postępowanie przed sądem administracyjnym

Wnioskując o wydanie interpretacji indywidualnej musimy liczyć się z tym, że organ może nie poprzeć naszego stanowiska w zakresie wykładni przepisów prawa podatkowego. W takim przypadku - chcąc przekonać do swoich racji Krajową Informację Skarbową – nie pozostaje nam nic innego, jak zaskarżenie wydanej interpretacji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. O ile samo sporządzenie wniosku do organu interpretacyjnego na gruncie wielu stanów faktycznych może okazać się stosunkowo prosta, o tyle przejście przez postępowanie sądowoadministracyjne niejednokrotnie wiąże się z koniecznością skorzystania z usług doradcy podatkowego, który legitymuje się doświadczeniem w zakresie prowadzenia sporów z administracją skarbową. Przyczyną tego stanu rzeczy jest w szczególności zakres wymogów formalnoprawnych, jakie stawia ustawa o postępowaniu sądowoadministracyjnym skardze na interpretację indywidualną. Zgodnie z przepisem art. 57a wywołanej ustawy:

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W odniesieniu do procesu kwestionowania interpretacji indywidualnych, ustawodawca postanowił poczynić wyjątek, zrównując omawiany środek zaskarżenia ze skargą kasacyjną od orzeczeń Wojewódzkich Sądów Administracyjnych. Rygorystyczne warunki formalne skargi (w szczególności związanie postawionymi zarzutami) niejednokrotnie kreują sytuację, w której interpretacja indywidualna pozostaje w obrocie prawnym, wyłącznie z uwagi na niedostatecznie dobre przygotowanie pisma procesowego.

Podsumowanie

Najwięcej zmian w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczy podatników na zasadach ogólnych (rozliczających się na formularzach PIT-36 oraz PIT-37). W szczególności przedsiębiorcy, którzy są objęci skalą podatkową powinni poważnie zastanowić się nad złożeniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzyskanie wykładni ze strony Krajowej Informacji Skarbowej spowoduje, że uchronią się przed negatywnymi konsekwencjami złożoności regulacji Polskiego Ładu.

Postępowanie w sprawie zwrotu nadpłaty

Forma złożenia deklaracji

Kluczowym czynnikiem wpływającym na szybkość działania urzędu skarbowego w przedmiocie zwrotu ewentualnej nadpłaty podatku jest sporządzenie i nadanie deklaracji w odpowiedniej formie. Podatnik ma do wyboru jeden z dwóch poniższych sposobów:

• Wersja papierowa – jest to tradycyjny sposób rozliczania rocznych deklaracji PIT. Wersję papierową przygotowanego zeznania możemy złożyć w formie korespondencyjnej bądź bezpośrednio udając się do biura podawczego właściwego dla nas urzędu skarbowego. Przy wysyłce zeznania rocznego drogą listowną w ostatni dzień terminu należy pamiętać, że dotrzymamy terminu wyłącznie w wypadku skorzystania z usług krajowego operatora pocztowego (Poczta Polska). Wysłanie PIT np. kurierem przez prywatny podmiot spowoduje, że datą złożenia PIT będzie dzień doręczenia do urzędu skarbowego.
• Wersja elektroniczna – sporządzenie i wysłanie deklaracji z wykorzystaniem aplikacji/programu dedykowanego. Należy zaznaczyć, że w tej kwestii bez znaczenia pozostaje, czy nasz PIT został przygotowany na rządowej platformie (Twój e-PIT) czy przy pomocy komercyjnego oprogramowania.

Forma przygotowania PIT a termin zwrotu

W obliczu potęgującej cyfryzacji naszego życia, nie powinno dziwić, że podatnicy coraz chętniej przystępują do przygotowania rozliczenia PIT online. Skorzystanie z tradycyjnej formy wysyłki PIT nie traci swoich zwolenników, ale wiąże się z wieloma niedogodnościami, jak np. wzmożony ruch w placówkach pocztowych w okresie rozliczeniowym czy znacznie dłuższy czas oczekiwania na zwrot nadpłaty podatku.

W tym miejscu należy przypomnieć, że tegoroczne rozliczenia PIT będą wiązały się z dużym natężeniem prac po stronie Krajowej Administracji Skarbowej. Jest to wynik obowiązywania tzw. hipotetycznego podatku należnego. Jak wskazywaliśmy w artykule: Hipotetyczny podatek należny rozliczenie PIT za 2022 r. będzie wyjątkowe pod tym względem, że urzędnicy będą sprawdzali, czy nie podatnikowi nie przysługuje większy zwrot podatku. Wynika to z faktu przeprowadzenia zmian podatkowych w trakcie roku, wśród których doszło do likwidacji ulgi dla klasy średniej. Jeśli okaże się, że przy kalkulacji niedopłaty/nadpłaty podatku, urzędnik dojdzie do wniosku, że pozbawienie odliczenia wywarło negatywny skutek na roczne rozliczenie podatkowe, wówczas zostanie przyjęty korzystniejszy model rachunkowy.

Jak można zauważyć, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że wiele urzędów skarbowych skorzysta z ustawowego terminu na rozliczenie, wykorzystując w pełni czas załatwienie sprawy.

Wskazania wymaga, że od wybranego przez nas sposobu sporządzenia i doręczenia deklaracji podatkowej, zależy szybkość zwrotu nadpłaty podatku z niej wynikająca:

• Wersja papierowa - w przypadku wybrania tradycyjnej formy rozliczenia termin do zwrotu podatku wynosi aż trzy miesiące, licząc od dnia nadania (w przypadku skorzystania z usług operatora pocztowego Poczta Polska) bądź doręczenia deklaracji (w przypadku złożenia PIT w biurze podawczym urzędu skarbowego bądź wysyłki np. kurierem).
• Wersja elektroniczna - Ustawodawca postanowił „wynagrodzić” podatników składających deklaracje podatkowe w formie elektronicznej skracając termin zwrotu podatku aż o połowę.

Poprawność przygotowanej deklaracji

Dodatkowym gwarantem otrzymania zwrotu nadpłaty w jak najszybszym czasie jest poprawne wypełnienie deklaracji podatkowej. W sytuacji bowiem, gdy zaistnieje potrzeba sporządzenia korekty zeznania rocznego, to termin 45 dni/3 miesięcy, zaczyna swój bieg z chwilą nadania/doręczenia skorygowanego PIT.

Postępowanie w sprawie zmiany formy opodatkowania

Podatnicy rozliczający się wg skali podatkowej

Podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych nie uzyskali przywileju następczej zmiany formy opodatkowania za miniony 2022 rok. Po rozpoczęciu 2023 roku mogą jednak przejść na inną formę rozliczeń z urzędem skarbowym, co odbywa się w ograniczonym terminie uzależnionym od daty osiągnięcia przychodów podatnika. W sytuacji, gdy osoba rozliczająca się wg zasad ogólnych będzie chciała dokonać zmiany może tego dokonać, jednakże nie później niż do 20. dnia miesiąca następującego po tym, w którym podatnik osiągnął dochód/przychód.

Zmiana formy opodatkowania za 2022 r.

Rozmiar oraz wielokrotność zmian podatkowych jakie zaistniały w minionym roku, doprowadziły do sytuacji, że wielu podatników mogło być rozczarowanych swoim wyborem w terminie jaki obowiązywał na zmianę sposobu rozliczenia (tryb opisany przy skali podatkowej). Dotyczy to głównie podmiotów, które przed obawą niekorzystnego wyniku finansowego postanowiły przejść na liniową bądź ryczałtową formę opodatkowania.

W obawie przed niekorzystnym sposobem rozliczenia składki zdrowotnej na nowych zasadach, wielu przedsiębiorców zdecydowało się na wybranie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Wskazana forma zryczałtowanego podatku dochodowego jawiła się jako bardziej atrakcyjna od skali podatkowej z uwagi na niższe stawki podatku. Wadem tej formy opodatkowania była niemożność uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów, które wywarłyby wpływ na wysokość daniny odprowadzanej do fiskusa.

Od 1 lipca 2022 r. obniżono jednak stawkę podatku dochodowego dla osób na skali podatkowej (z 17% do 12%), co równało się z koniecznością zrekompensowania nagłych modyfikacji w prawie. Tak skonstruowana powinność po stronie Skarbu Państwa wynika w szczególności z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który wielokrotnie podkreślał, że:

obywatel powinien mieć możliwość układania swych spraw w zaufaniu, iż nie naraża się na niekorzystne skutki prawne swoich decyzji i działań niemożliwe do przewidzenia w chwili podejmowania tych decyzji i działań.

Zmiana formy opodatkowania dla ryczałtu i podatku liniowego

Konsekwencją licznych modyfikacji było przyznanie podatnikom podatku liniowego oraz ryczałtu od przychodu ewidencjonowanych możliwości zmiany sposobu opodatkowania za 2022 r. w terminie tożsamym z rozliczeniem deklaracji PIT - 2 maja 2023 roku. Ryczałtowcy i liniowy uzyskali uprawnienie do przejścia na zasady ogólne (zmiana nie może dotyczyć innej formy opodatkowania) w sposób następczy - za pośrednictwem zeznania rocznego PIT-36. Modyfikacja rozliczeń podatkowych będzie odnosiła się do całego 2022 roku.

Co istotne, należy mieć na uwadze, że zmiana sposobu rozliczeń z urzędem skarbowym w sposób ex post (po zakończeniu roku podatkowego 2022) będzie odnosiła się wyłącznie do tego okresu rozliczeniowego. Oznacza to, że w sytuacji, gdy podatnik chce dokonać zmiany formy opodatkowania w dalszej perspektywie, musi tego dokonać w standardowym terminie (co do zasady 20 lutego) zawiadamiając o tym właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Sposób wykazania zaliczek na PIT-36

Osoby prowadzące działalność gospodarczą powinny pamiętać o odpowiednim wykazaniu zapłaconych zaliczek przy zmianie formy opodatkowania ex post. W ocenie autora niniejszego artykułu, dokonać tego należy bez konieczności przeliczania ich potencjalnej wartości (jaka byłaby ich kwota wedle zasad ogólnych), lecz podanie faktycznie uiszczonej wartości zaliczek.