PIT 2023
Rozlicz PIT.Zadbaj o wysoki zwrot podatku.Wspieraj organizacje pozarządowe.
PIT-28 jest formularzem rocznego rozliczania osiągniętych przychodów ewidencjonowanych, opodatkowanych ryczałtem.
Deklaracja ta dostępna jest w dwóch wariantach: PIT-28 i PIT-28S. Wersja pierwsza służy samemu podatnikowi do rozliczenia osiągniętych przychodów w roku poprzednim, za który składane jest zeznanie. Natomiast deklaracja PIT-28S składana jest po śmierci przedsiębiorcy, który korzystał z tej formy opodatkowania.
Przystępując do uzupełniania formularza w 2024 r., należy zwrócić uwagę, czy korzystamy z tego, który jest właściwy dla przychodów osiągniętych w 2023 r. Dla nadchodzącego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych obowiązującym nr formularza jest PIT-28 25. Jeśli planujemy rozliczać się w elektronicznej formie korzystając z dedykowanego oprogramowania online, możemy mieć pewność, że zyskujemy dostęp do aktualnej wersji druku.
Wszystkie deklaracje PIT są objęte jednolitym terminem rozliczenia - PIT-28 (podobnie jak PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39) składany jest do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, którego dotyczy składany druk. W sytuacji, gdy ostatni dzień kwietnia przypada na dzień wolny od pracy, możemy dopełnić swojego obowiązku sprawozdawczego do kolejnego dnia roboczego następującego po tym terminie.
Przykład:
Dokonując rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2027 r. ustawowym terminem na złożenie deklaracji jest 30 kwietnia 2028 r. Z uwagi na fakt, że ostatni dzień kwietnia przypada na niedzielę, zaś 1 maja jest świętem ustawowo wolnym od pracy (święto pracy), podatnicy zyskają dodatkowe chwilę na złożenie deklaracji - do 2 maja 2028 r.
Termin złożenia deklaracji PIT (30 kwietnia 2024 r.) jest również ostatnim dniem na zapłatę podatku należnego wynikającego ze złożonego zeznania rocznego.
| Pamiętaj! Również w przypadku ostatniego okresu rozliczeniowego przypadającego na grudzień 2023 r. (w przypadku rozliczenia miesięcznego) albo czwarty kwartał 2023 r. (dla rozliczenia kwartalnego) jest możliwość zapłaty podatku w ostatnim dniu składania deklaracji, czyli (30 kwietnia 2024 r.). |
Od 1 stycznia 2020 r. płatność zaległego podatku należy uiścić wykorzystując swój indywidualny mikrorachunek podatkowy.
W obliczu natężonego zainteresowania podatników ryczałtem oraz konieczności rozliczania najmu prywatnego w tej formie opodatkowania od początku 2023 r., zwiększy się ilość osób osiągających przychody wedle wielu stawek tego podatku. W takim stanie rzeczy, podatnicy zastanawiają się czy mogą uregulować sumę swoich zobowiązań podatkowych za dany okres za pośrednictwem pojedynczej płatności.
W tym miejscu jednak, zalecamy działanie z ostrożnością i dokonywanie płatności w sposób umożliwiający powiązanie danej wpłaty z konkretnym zobowiązaniem podatkowym. Wskazana metoda regulowania należności pozwoli na uniknięcie niepożądanych konsekwencji rozliczeniowych, a w szczególności minimalizuje ryzyko ewentualnego sporu procesowego z organem podatkowym. W sytuacji powzięcia jakichkolwiek wątpliwości przez fiskusa, może się zdarzyć, że dojdzie do omyłkowego przyporządkowania wpłaty, która nie rozdzielała jednoznacznie pokrywanych należności podatkowych.
Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wykazywane w ramach PIT-28 za 2023 r. przedstawiają się w następujący sposób:
| Uwaga! Począwszy od rozliczenia za 2022 r. doszło do zmiany definicji wolnego zawodu, która obowiązuje w ramach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych PIT-28 2024. |
Obecnie wolnym zawodem może być wyłącznie pozarolnicza działalność gospodarcza wykonywana przez:
Podatnicy ryczałtowi mogący rozliczać się wg stawki 15%, wykonują czynności polegające na świadczeniu usług między innymi przychodów z usług dotyczących m.in. handlu hurtowego czy wynajmu samochodów osobowych.
Do zapłaty stawki 14% zobowiązani są podatnicy ryczałtowi świadczący usługi:
Przychody osiągane przez podatników wynajmujących nieruchomości w sposób niezwiązany z prowadzoną działalnością gospodarczą (w ramach tzw. najmu prywatnego) opodatkowane są wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Od początku 2023 r. najem prywatny (podnajem, dzierżawa, poddzierżawa) nie podlega rozliczeniu na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej). Stawka ryczałtu zależy od kwoty przychodu osiągniętego z tego tytułu i kształtuje się w następujący sposób:
| Stawka ryczałtu | Kwota przychodu |
| 8,5% | do 100 tys. zł |
| 12,5% | nadwyżka ponad 100 tys. zł |
Niższą stawką 12% zostały objęte przychody z zakresu IT pochodzące ze świadczenia usług związanych z wydawaniem produktów w ramach branży gamingowej oraz pakietów oprogramowania systemowego, użytkowego czy oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu.
Ze stawki podatku ryczałtowego w wysokości 10% skorzystają w szczególności przedsiębiorcy zajmujący się przede wszystkim zakupem i odpłatnym zbywaniem nieruchomości.
Rozliczenie PIT w 2024 będzie znacznie bardziej złożone (oraz dolegliwe finansowo) nie tylko w kwestii obliczenia PIT, lecz również w zakresie wysokości składki zdrowotnej. W zależności od formy opodatkowania PIT w 2023 r. podstawa wymiaru składki jest zróżnicowana. Kwota comiesięcznej daniny na ubezpieczenie zdrowotne dla ryczałtowców jest uzależniona od dwóch czynników:
W tym miejscu wskazania wymaga, że zgodnie z obwieszczeniem Głównego Urzędu Statystycznego przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw za IV kwartał 2022 r. wyniosło 6965,94 zł.
| Przychód | Miesięczna składka zdrowotna |
| 0 - 60 000 zł | 376,16 zł |
| 60 000 zł - 300 000 zł | 626,93 zł |
| > 300 000 zł | 1 128,48 zł |
Z uwagi na zapowiedzi związane z wdrożeniem nowego mechanizmu naliczania składki zdrowotnej, począwszy od 2022 roku wielu podatników zdecydowało się na zmianę formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Szereg korzystnych modyfikacji podatkowych dla osób na skali podatkowej spowodował, że rządzący postanowili zrekompensować ryczałtowcom ucieczkę z zasad ogólnych. Poza możliwością dodatkowej zmiany formy opodatkowania w trakcie roku oraz ex post (następczo, po zakończeniu roku podatkowego) przedsiębiorcom rozliczającym się w formie ryczałtu została przyznana możliwość odliczenia składek zdrowotnych w zależności od wysokości osiągniętego przez nich przychodu.
| Limit pomniejszenia podstawy opodatkowania został określony na poziomie 50% wartości zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Ryczałtowiec nie może odliczyć składek zdrowotnych w sytuacji, gdy ich nie opłacił w ustawowym terminie. |
W formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych rozliczają się nie tylko przedsiębiorcy. Jest to sposób rozliczenia z fiskusem, który od 1 stycznia 2023 r. dotyczy wszystkich osiągających przychody z tzw. najmu prywatnego (niezwiązanego z działalnością gospodarczą). Niezależnie od wysokości przychodów osiągniętych na tej podstawie osoby dokonujący rozliczenia PIT 28 nie będą zobowiązane do uiszczenia składki zdrowotnej z tego tytułu.
Na potrzeby przepisów prawa podatkowego „najem prywatny” jest rozumiany jako jedna z form najmu (dotyczy to również podnajmu), dzierżawy (bądź poddzierżawy) oraz zbliżone do nich stosunki prawne. Jedną z najpowszechniejszych metod osiągania dodatkowych przychodów w Polsce (niezwiązanych z zawodową aktywnością podatnika) jest najem prywatny. Do końca 2022 roku, w stosunku do nieruchomości nabytych przed końcem 2021 roku, podatnicy mogą rozliczać osiągnięte z tego tytułu przychody w dwojaki sposób: wg skali podatkowej bądź ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Od początku 2023 roku, wynajmującym nie przysługuje możliwość wyboru formy opodatkowania. Ustawodawca postanowił objąć wszystkich wynajmujących prywatne nieruchomości ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28).
Opodatkowanie przychodów pochodzących z najmu prywatnego podlega stawce progresywnej – uzależnionej od wysokości wpływów z tego tytułu:
Zeznanie podatkowe na formularzu PIT-28 powinieneś złożyć, jeśli osiągasz przychody:
| Uwaga! Od początku 2023 r. możliwość rozliczenia przychodów pochodzących z tzw. "najmu prywatnego" jest możliwa wyłącznie w drodze ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wedle stawki 8,5% (przychód do wysokości 100 000 zł) oraz 12,5% (od nadwyżki ponad 100 000 zł) |
Jeśli zdecydujesz się na rozliczenie online, zamiast składać dokument w wersji wydrukowanej, na zwrot podatku będziesz czekał nie dłużej niż 45 dni.
Zamiast więc dostarczać PIT-28 osobiście do urzędu skarbowego lub wysyłać go za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A. – skorzystaj z jednego z bezpłatnych programów firm zewnętrznych, aplikacji desktopowej e-Deklaracje lub usługi Twój e-PIT w e-Urzędzie Skarbowym.
Jeśli rozliczasz się na formularzu PIT-28, masz możliwość skorzystania z ulg i odliczeń. Pozwolą ci one obniżyć podstawę opodatkowania, ale i sam podatek.
| Ulgi i odliczenia od podstawy opodatkowania |
| odliczenie darowizny |
| ulga rehabilitacyjna |
| zwrot nienależnie pobranych świadczeń |
| ulga na Internet |
| ulga termomodernizacyjna |
| odliczenie wpłat na IKZE |
| składki ZUS |
| odliczenie straty podatkowej |
| ulga odsetkowa |
| Ulgi i odliczenia od podatku |
| odliczenie składek na ubezpieczenia zdrowotne |
| ulga abolicyjna |
| ulga aktywizacyjna |
Co można odliczyć od podatku?
Rozliczając się na formularzu PIT-28, możesz obniżyć wysokość podatku należnego do zapłaty, stosując ulgi i odliczenia:
Co można odliczyć od dochodu?
Bez względu na to, czy rozliczasz PIT 28 online, czy składasz dokument osobiście w urzędzie skarbowym (lub wysyłasz za pośrednictwem Poczty Polskiej SA) możesz do deklaracji dodać załączniki:
Formularz PIT-36 muszą wybrać podatnicy, których przychody podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej, ale pochodzą nie tylko od płatników, lecz z prowadzonej w roku podatkowym pozarolniczej działalności gospodarczej (dotyczy to również korzystających z tzw. kredytu podatkowego na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) lub działów specjalnych produkcji rolnej, z najmu, dzierżawy lub podobnych umów, ze źródeł zagranicznych a także krajowych, od których nie były odprowadzane zaliczki na podatek przez płatnika lub były odprowadzane przez samego podatnika.
Jeśli podatnik pracuje za granicą, ale uzyskuje przychody za pośrednictwem polskiego płatnika i nie ma innych przychodów lub warunków, aby wybrać PIT-36, rozlicza się na PIT-37.
Na druku PIT-36 rozliczają się też podatnicy, którzy chcą wykazać straty z lat ubiegłych ze źródła opodatkowanego na zasadach ogólnych.
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, którzy wybrali formę liniową podatku rozliczenia podatku, wypełniają deklarację PIT-36L.
Jeśli podatnik uzyskał poza tym przychody opodatkowane podatkiem ryczałtowym od przychodów ewidencjonowanych lub dochody kapitałowe, musi złożyć dodatkowo PIT-28 lub PIT-38 czyli dwie lub trzy różne deklaracje, gdyż PIT-36 obejmuje tylko przychody opodatkowane na zasadach ogólnych według skali podatkowej.
Druk PIT-36 wypełniamy, gdy chcemy rozliczyć swoje dochody indywidualnie, ale też wtedy, gdy rozliczamy się wspólnie z małżonkiem albo z małoletnimi dziećmi.
Przy rozliczaniu wspólnym formularz PIT-36 wybieramy, gdy oboje małżonkowie albo tylko jeden z ich spełnia przynajmniej jeden z warunków.
Najpowszechniej załączanymi drukami do PIT-36 są PIT-B (dotyczy rozliczenia działalności gospodarczej, PIT-M (dotyczy przychodów małoletnich dzieci), PIT-ZG (wykazanie dochodów zagranicznych). Jeśli chcemy skorzystać z ulg i odliczeń powinniśmy dołączyć PIT-O (informacje o ulgach i odliczeniach) lub PIT-D (wydatki na cele mieszkaniowe).
Wszystkie załączniki do formularza deklaracji PIT-36 można podzielić na dwie kategorie:
Załącznikami do PIT-36, na których przysługujące na preferencje podatkowe to w szczególności:
Do załączników z dochodami zaliczają się:
| Uwaga! Należy pamiętać, że informacje podane w załącznikach do PIT-36 w dalszej części powinniśmy przenieść do deklaracji. |
Roczne zeznanie podatkowe składamy po zakończeniu roku podatkowego. Ostateczny termin złożenia PIT-36 mija co do zasady 30 kwietnia roku następnego. Jeśli ostatni dzień kwietnia przypada na dzień wolny od pracy, termin na złożenie PIT-36 wydłuża się do najbliższego dnia roboczego następującego po okresie wolnym.
Mimo jednolitej stawki podatkowej, która pozostaje niezmienna w obliczu wzrostu dochodów przedsiębiorcy to należy uznać, iż liniowa forma opodatkowania znacząco traci na konkurencyjności względem pozostałych metod rozliczenia z fiskusem.
Pierwszą zasadniczą wadą podatku liniowego jest brak możliwości uwzględnienia kwoty wolnej od opodatkowania w przeciwieństwie, gdy takowa preferencja przysługuje podatnikom na zasadach ogólnych. Oznacza to, że każda złotówka do wartości 30 000 zł, która w przypadku skali podatkowej pozostawałaby bez znaczenia dla naszego rachunku podatkowego rozliczanego wedle skali – w tym przypadku podlegać będzie daninie w wysokości 19% (po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodów). Ponadto nie należy zapominać o składce zdrowotnej, której konstrukcja jest niemalże tożsama do budowy podatku dochodowego (wraz ze wzrostem dochodów rośnie jej wartość). Należy jednak zwrócić uwagę, iż osoby pozostające na zasadach ogólnych nie mają możliwości preferencyjnego rozliczenia składek zdrowotnych w swoim rachunku podatkowych – tutaj liniowcom przysługuje możliwość odliczenia bądź ujęcia w koszty uzyskania przychodów kwoty 10 200 zł od wartości opłaconych składek.
Niestety wyżej opisany przywilej rozliczenia składek zdrowotnych jest jednym z nielicznych atutów liniowego rozliczenia z urzędem skarbowym począwszy od roku podatkowego 2022. Nie dość, że ten system opodatkowania nie jest beneficjentem zalet „Polskiego Ładu” to wcześniej był znacznie bardziej rygorystycznym reżimem podatkowym. Podlegając tej formie opodatkowania nie skorzystamy również ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem oraz dzieckiem
Więcej na ten temat dowiesz się z kompleksowego opracowania PIT-36L.
PIT-36L jest zeznaniem rocznym przewidzianym dla podatników, którzy rozliczają się z urzędem skarbowym w formie liniowej. Stawka podatku liniowego wynosi 19% od dochodu niezależnie od jego wysokości. Osoby wybierające tę formę rozliczenia nie mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku, która od początku 2022 roku wynosi aż 30 000 zł (więcej na temat obowiązującej kwoty wolnej dowiesz się z artykułu: Kwota wolna od podatku).
Gruntownie zmienił się sposób naliczania składki zdrowotnej. Po pierwsze podstawą wymiaru stał się dochód/przychód (w zależności od wybranej formy opodatkowania) – podatnicy rozliczający się liniowo są zobowiązani do odprowadzania składki zdrowotnej w wymiarze 4,9% od dochodu (więcej na ten temat dowiesz się z artykułu: Wysokość składki zdrowotnej w 2023 r.). Po drugie, w dużej mierze udaremniona została możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Liniowcy w ograniczonym zakresie mogą zmniejszyć swoje obciążenia podatkowe o wartość uiszczonych składek zdrowotnych – zrobią to poprzez odliczenie od podatku (podstawy opodatkowania) kwoty nie większej niż 8700 zł bądź poprzez ujęcie tej wartości w kosztach uzyskania przychodów.
Jak uwzględnić limitowaną wartość uiszczonych składek zdrowotnych w rachunku podatkowym?
• Krok 1: w pierwszej kolejności należy ustalić dochód podatnika. Jest to przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Przykładowo jeśli podatnik osiągnął przychód o wysokości 80 000 zł, zaś związane z nim koszty wyniosły 15 000 zł to jego dochodem będzie kwota 65 000 zł (80 000 zł – 15 000 zł),
• Krok 2: w dalszym rzędzie należy dokonać odliczenia uiszczonych składek zdrowotnych od podstawy opodatkowania. Rozpatrując przykład na dotychczas przyjętych wartościach wysokość należnych składek wynosić będzie 3185 zł (4,9% z 65 000 zł).
• Krok 3: wskazana kwota nie przekracza górnej granicy limitu odliczenia (10 200 zł) co oznacza, że można ująć jej pełną wartość w odliczeniu podatkowym w następujący sposób:
65 000 zł – 3185 zł = 61 815 zł
61 815 zł * 19% = 11 744,85 zł
Dzięki odliczonej składce zdrowotnej podatnik będzie zobowiązany do uiszczenia mniejszego podatku (zaliczki na podatek) liniowego.
| Uwaga! Mimo, że stawka składki zdrowotnej wynosi 4,9% względem dochodu osiągniętego przez podatnika liniowego, to jej wartość nie może być mniejsza aniżeli 314,10 zł w skali miesiąca (9% minimalnego wynagrodzenia za pracę). |
Należy wskazać, że spośród pozostałych form opodatkowania, wyłącznie w przypadku podatników rozliczających się w formie liniowej przewidziany został limit odliczenia składek zdrowotnych w postaci kwotowej. Poza podatnikami PIT-36L wskazaną preferencją podatkową obdarzeni są również ryczałtowcy oraz osoby, które przystąpiły do rozliczenia w formie karty podatkowej. W ich przypadku natomiast ustawodawca powziął decyzję, aby omawianą ulgę skonstruować w następujący sposób:
| Forma opodatkowania | Limit odliczenia | Podstawa wymiaru |
| Podatek liniowy | 10 200 zł | Dochód |
| Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych | 50% wartości uiszczonych składek zdrowotnych | Przychód |
| Karta podatkowa | 19% wartości uiszczonych składek zdrowotnych | 314,10 zł (9% minimalnego wynagrodzenia za pracę) |
Więcej na ten temat sposobu odliczania zapłaconych składek zdrowotnych dowiesz się z artykułu nt. odliczenia składki zdrowotnej dla poszczególnych grup podatników.
Co do zasady podatnicy mają możliwość przejścia na inny rodzaj rozliczenia z fiskusem w nieprzekraczalnym okresie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnęli dochód/przychód.
Wyróżniamy dwa rodzaje odliczeń dla podatników podatku liniowego rozliczających się na PIT-36L. W pierwszej kolejności wyszczególnić należy odliczenia od dochodu:
Ponadto jak opisywaliśmy powyżej istnieje możliwość odliczenia wartości uiszczonych składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz ulgi abolicyjnej.
Załącznikami do zeznania PIT-36L są:
Do końca roku podatkowego 2021 podatnicy mogli obdarować wybraną przez siebie organizację pożytku publicznego jednym procentem swojego podatku PIT. 2023 będzie pierwszym, w którym przekażemy aż 1,5% naszej daniny na rzecz wybranej przez siebie instytucji.
Sposób przekazywania części naszego PIT nie ulegnie zmianie. Wciąż należy dysponować podstawowymi informacjami o Organizacji Pożytku Publicznego, którą chcemy wesprzeć. Na chwilę sporządzania niniejszego artykułu, treść druków PIT na najbliższy okres rozliczeniowy nie jest znana. Należy jednak uznać za wysoce prawdopodobne, że metodyka obdarowywania częścią swojego podatku nie ulegnie znaczącym modyfikacjom i będzie wyrażona podobnie aniżeli w rozliczeniu w 2022 roku. W pierwszej kolejności należy wpisać w odpowiedniej rubryce deklaracji podatkowej lub PIT-OP numer wpisu OPP do Krajowego Rejestru Sądowego oraz kwotę jaką przekazujemy na jej rzecz, następnie zaś określić cel szczegółowy, w związku z którym przekazujemy naszą daninę.
Podatnicy przystępując do rozliczenia PIT 2023 w pierwszej kolejności powinni określić jaki druk PIT 2024 będzie właściwy w zależności od rodzaju i sposobu osiągania przez nich dochodów. PIT-37 jest zeznaniem rocznym przeznaczonym w szczególności dla osób, których przychody pochodzą z umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie) czy umów o pracę. Ponadto nie należy zapominać, że od kilku lat katalog podmiotów obarczonych koniecznością złożenia deklaracji PIT-37 maleje z uwagi na możliwość skorzystania z automatycznej akceptacji zeznania.
Automatyczna akceptacja PIT-37 może okazać się bardzo niekorzystną wygodą, głównie z uwagi na niemożność uwzględnienia jakichkolwiek ulg czy odliczeń podatkowych. Bierność w rozliczeniach z fiskusem jest niezalecana, gdyż w rezultacie może przyczynić się do zmniejszenia naszych zobowiązań podatkowych, a nawet doprowadzić do sytuacji, w której to Urząd Skarbowy wypłaci pieniądze z tytułu nadpłaty podatku.
Na PIT-37 rozliczymy w szczególności dochody z tytułu:
Nie wystarczy jednak, że osiągniesz dochód pochodzący z jednego z wyżej wymienionych źródeł. Aby móc rozliczyć się na formularzu PIT-37, nie możesz prowadzić pozarolniczej działalności gospodarczej. Ten formularz nie jest również przeznaczony dla doliczających dochody małoletnich dzieci oraz tych, którzy obniżają wysokość dochodów o straty z lat poprzednich. Ponadto PIT-37 nie może być przez ciebie uzupełniony i przekazany do urzędu skarbowego, jeśli odliczasz tzw. minimalny podatek dochodowy.
W sytuacji wystąpienia dodatkowych dochodów, które nie są rozliczane przez podatnika (zwłaszcza w razie prowadzenia działalności gospodarczej) powinieneś złożyć np. PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-38, PIT-39.
Poza korzyściami o wymiarze finansowym wspomnieć należy, że zeznanie roczne wypełnione w trybie automatycznej akceptacji przez Urząd Skarbowy pozbawia podatnika możliwości przekazania części jego podatku na rzecz wspieranej organizacji pozarządowej. W 2024 możemy obdarować aż 1,5% PIT dla OPP.
Więcej na temat wyższej stawki PIT na rzecz OPP dowiesz się z artykułu: 1,5% podatku PIT na organizacje pożytku publicznego - jak go przekazać?
W połowie roku zmiany w ustawodawstwie spowodowały, że PIT 37 za 2023 doznał kluczowych zmian, z czego nadrzędną z nich jest niższy próg podatkowy - z 17% na 12% PIT. Również podatnicy, którzy dotychczas rozliczali się z Urzędem Skarbowym stosując do części swoich dochodów II próg podatkowy mogą odczuć ulgę w ich zobowiązaniu podatkowym. Stawkę w wysokości 32% PIT zapłacą osoby wobec dochodów przekraczających 120 000 zł.
Obie spośród dwóch grup podatników wymienionych powyżej obejmie rewolucyjna modyfikacja kwoty wolnej od podatku, która począwszy od rozliczenia za 2022 rok wynosi aż 30 000 zł.
W zależności od Twojej sytuacji życiowej oraz warunków stawianych przez przepisy prawa podatkowego, PIT 37 możesz rozliczyć na trzy sposoby:
– z małżonkiem,
– jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Oświadczenie co do wybranego sposobu rozliczenia składasz poprzez zaznaczenie właściwego wariantu na formularzu PIT-37.
Przed podjęciem wyboru jednej z wyżej wyszczególnionych metod rozliczenia, aby złożyć – indywidualnie bądź wspólnie: z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko – w pierwszej kolejności należy dokonać weryfikacji, czy na pewno jako podatnik spełniamy warunki uprawniające nas do skorzystania z konkretnej metody rozliczenia.
Wraz z wejściem w życie zasad Polskiego Ładu zmianie uległ również sposób wspólnego rozliczania z małżonkiem. Wspólnego złożenia deklaracji PIT mogą dokonać małżonkowie pozostający w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:
Należy wskazać, iż przed dniem obowiązywania przepisów prawa podatkowego wprowadzonych przez "Polski Ład" nowożeńcy biorący ślub w trakcie roku podatkowego nie mogli skorzystać ze wspólnego rozliczenia w pierwszym roku małżeństwa. W praktyce oznaczało to, że omawiana preferencja podatkowa była dla nich osiągalna dopiero w drugim roku trwania ich małżeństwa. Prowadziło to do sytuacji, w których pary biorące ślub w trakcie roku (nawet w dniu 1 stycznia) mogły skorzystać ze wspólnego rozliczenia swoich dochodów nie prędzej aniżeli w deklaracji składanej za następny rok.
Więcej na temat wspólnego rozliczenia małżonków dowiesz się z artykułu: Wspólne rozliczenie z małżonkiem
Do rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko ma prawo zarówno rodzic, jak i opiekun prawny, który podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
W ten sposób może rozliczyć PIT-37: panna, kawaler, wdowiec, wdowa, rozwodnik, rozwódka, osoba z orzeczoną separacją, a nawet pozostająca w związku małżeńskim, jeśli drugi z małżonków jest pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Pamiętaj jednak, że aby skorzystać z formularza PIT 37 ani ty, ani twoje dziecko nie możecie w roku podatkowym, za który składane jest zeznanie osiągać dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, opodatkowanych liniowo stawką 19%
Druk PIT-37 nie będzie również odpowiedni, jeśli jako osoba samotnie wychowująca dziecko opłacałeś:
W 2024 r. rozliczenie podatkowe za 2023 r. osoba samotnie wychowująca może dokonać wspólnego rozliczenia w sytuacji, gdy przysługuje jest rodzicem bądź opiekunem sprawującym pieczę nad tym dzieckiem oraz spełnia następujące warunki:
| Osoba korzystająca ze wspólnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko skorzysta jeśli rodzicem lub opiekunem jest podatnik, którego pociechy w danym roku podatkowym zarobiły nie więcej niż 19 061,28 zł. |
Więcej na temat wspólnego rozliczenia przez osobę samotnie wychowującą dowiesz się z artykułu: Rozliczenie z dzieckiem jako osoba samotnie wychowująca.
PIT 37 służy rozliczeniu podatku dochodowe za rok poprzedni. Składasz więc formularz do Urzędu Skarbowego właściwego dla swojego miejsca zamieszkania (a nie – zameldowania) na dzień 31 grudnia 2023 r. (w przypadku zeznania składanego w 2024 r.).
Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się z publikacji:
Na uzupełnienie i dostarczenie dokumentu (osobiście, za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A. lub elektronicznie) masz czas od 15 lutego do 30 kwietnia 2024 r. Jeśli zrobisz to po terminie – mogą grozić Ci konsekwencje karno-skarbowe.
Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Konsekwencje karno-skarbowe niezłożenia deklaracji podatkowej w terminie
Przekazanie PIT-37 do Urzędu Skarbowego wcześniej niż 15 lutego sprawia, że deklaracji przypisana zostaje ta właśnie data złożenia i od niej liczony jest czas ewentualnego zwrotu nadpłaty podatku.
Rozliczając PIT 37, możesz skorzystać z przysługujących ulg i odliczeń. Jedne z nich pomniejszą twój dochód, inne natomiast sam podatek.
| Ulgi i odliczenia PIT-37 2023/2024 |
| Ulgi i odliczenia od dochodu |
| odliczenie darowizny |
| ulga rehabilitacyjna |
| zwrot nienależnie pobranych świadczeń |
| ulga na internet |
| ulga termomodernizacyjna |
| odliczenie wpłat na IKZE |
| składki ZUS |
| ulga odsetkowa |
| ulga dla klasy średniej (1 stycznia - 30 czerwca) |
| ulga na zabytki |
| Ulgi i odliczenia od podatku |
| ulga prorodzinna (na dzieci) |
| ulga abolicyjna |
| ulga aktywizacyjna |
Źródło: opracowanie własne
W PIT 37 możesz pomniejszyć wysokość podatku należnego do zapłaty, stosując następujące ulgi i odliczenia:
Dochód możesz pomniejszyć, korzystając z ze znacznie większej puli ulg i odliczeń:
Do deklaracji PIT 37 możesz dołączyć cztery załączniki. Nie są one obligatoryjne w każdym przypadku, lecz w zaledwie kilku sytuacjach:
Po zakończeniu roku podatkowego każdy podatnik, który osiągnął dochody za pośrednictwem płatnika składek, ma obowiązek uzupełnić i przekazać do urzędu skarbowego PIT 37 wraz ze wszystkimi niezbędnymi załącznikami. Masz na to czas do 30 kwietnia 2024 r.
PIT-38 jest zeznaniem rocznym coraz częściej składanym przez Polaków. Za jego pośrednictwem wykazujemy tzw. dochody giełdowe jak również zbycie kryptowalut, które z każdym rokiem zyskują na popularności.
Formularz PIT-38 jest zeznaniem rocznym, które jest składane przez dużą część podatników w parze z inną deklaracją. Dochody wykazywane na PIT-38 stanowią odrębne źródło opodatkowania podatnika objęte stawką 19% PIT i nie łączą się z dochodami właściwymi dla wykazania na innych deklaracjach. Do jego złożenia zobowiązane są osoby osiągające tzw. przychody kapitałowe, pochodzące w szczególności z:
PIT-38 w 2023 złożą również podatnicy, którzy uzyskali przychody lub ponieśli koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych, potocznie zwanych kryptowalutami.
Przychody kapitałowe nie są rozliczane razem z innymi dochodami, ale na specjalnie do tego przeznaczonym druku PIT-38. W deklaracji PIT-38 należy też rozliczyć kapitałowe przychody uzyskane poza Polską, które nie zostały zwolnione z opodatkowania. Inwestycje zagraniczne wykazujemy w załączniku PIT/ZG.
Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu: Kto i kiedy powinien złożyć PIT-38?
Przychody z zysków kapitałowych (zwane również „dochodami giełdowymi”) deklarowane są na formularzu PIT-38, jednakże jego sporządzenie jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy podatnik dysponuje informacją o wysokości kosztów uzyskania przychodów, które pomniejszają podstawę opodatkowania. Podobnie zatem jak w przypadku PIT-36, PIT-36L, PIT-37 czy PIT-39 opodatkowaniu podlega dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania.
Dużą część przychodów kapitałowych wykazywanych na PIT-38 wskażemy na podstawie PIT-8C, który jest wydawany podatnikowi przez swoistego rodzaju „płatnika”. Ustawa o PIT w tym przypadku wskazuje podmioty, za pośrednictwem których podatnik uzyskuje przychody z kapitałów pieniężnych i zobowiązuje je do sporządzenia i przekazania podatnikowi oraz właściwemu organowi podatkowemu informacji o wysokości uzyskanego przychodu.
| Uwaga! Najczęściej PIT-8C wypełniany jest przez biuro maklerskie, które zobowiązane jest do przekazania tejże informacji podatnikowi PIT-38 nie później niż do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, w którym osiągnął przychód za pośrednictwem płatnika. |
Informacja zmaterializowana w druku PIT-8C jest następnie przekazywana:
| Uwaga! W przypadku gdy podatnik zobowiązany do rozliczenia się na formularzu PIT-38, winien otrzymać ilość PIT-8C odpowiadającą liczbie jego rachunków inwestycyjnych (względnie ilości biur maklerskich prowadzących kilka rachunków) |
Na podstawie informacji wykazanych w PIT-8C będzie następować wypełnienie PIT-38 – analogicznie do relacji PIT-11 z PIT-37, nazwy pól z PIT-8C odpowiadają tym wskazanym w PIT-38. Inaczej jednak jak np. w przypadku PIT-11, podatnik zobowiązany do złożenia PIT-38 nie jest związany informacjami wyrażonymi w PIT-8C. Podmioty wystawiające informację PIT-8C nie są w posiadaniu kompletu informacji dotyczących choćby kosztów uzyskania przychodów ponoszonych przez podatnika. W takiej sytuacji podatnik posiadając odpowiednią dokumentację świadczoną o poniesieniu kosztu i przypisującą ją do danego przychodu kapitałowego, samodzielnie określa ich wysokość posiłkując się informacjami zaczerpniętymi z PIT-8C.
W przypadku przychodów związanych z obrotem walutami wirtualnymi (tzw. kryptowalutami) podatnik PIT-38 będzie musiał sam dokonać rachunku podatkowego w zakresie dochodu podlegającego opodatkowaniu. Informacja o przychodzie pomniejszonym o koszty jego uzyskania z tego źródła nie znajdują się bowiem w posiadaniu płatnika zobowiązanego do wypełnienia i przekazania PIT-8C.
Obrót walutami wirtualnymi wyróżnia dwa rodzaje kosztów uzyskania przychodów w świetle ustawy o PIT, są to:
Więcej na temat rozliczania kryptowalut dowiesz się z artykułu: Opodatkowanie kryptowalut
Podatek, który wykazujemy w PIT-38 cechuje się o swoistą odrębnością względem przychodów wykazywanych na innych deklaracjach. Mimo łudząco podobnej konstrukcji do podatku liniowego (jednolita stawka 19% ustalana względem dochodu) dochód przedłożony do opodatkowania i wyrażony PIT-38 nie może zostać obniżony w jakikolwiek sposób poprzez zastosowanie ulg czy odliczeń.
Oznacza to również, że osoby obowiązane do złożenia PIT-38 nie będą mogły rozliczyć się z małżonkiem czy dzieckiem.
Podatnik obowiązany do rozliczenia się z urzędem skarbowym z dochodów giełdowych ma na to czas do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym osiągnął przychód podlegający opodatkowaniu. W sytuacji, gdy ostatni dzień terminu przypada w sobotę bądź w dzień ustawowo wolny od pracy, to za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień pracujący. Podobnie jak w 2023 czas na złożenie PIT-38 w 2024 mamy do 30 kwietnia 2024 r.
Więcej na temat terminów składania PITów przeczytasz w artykule: Do kiedy PIT?
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje podatek od dochodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów. Uzyskanie dochodu z tego tytułu następuje w drodze formularza PIT-39.
| Uwaga! Podatek ryczałtowy PIT-39 w wysokości 19% nie będzie naliczany, jeżeli odpłatne zbycie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. |
Innym warunkiem do spełnienia, aby uniknąć płacenia podatku od dochodu ze zbycia nieruchomości jest wydatkowanie uzyskanych środków na własne cele mieszkaniowe. W tym przypadku korzystamy z przywileju ulgi mieszkaniowej.
Do najbardziej popularnych wydatków na cele mieszkaniowe należą:
Nie każdą kwotę wydaną na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych będziemy mogli uwzględnić korzystając z ulgi. Kwota zwolnienia jest limitowana. W ramach ulgi mieszkaniowej przysługuje zwolnienie z opodatkowania dochodu w wysokości, która odpowiada iloczynowi dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych. Wzór na obliczenie dochodu, który może być zwolniony z opodatkowania to: kwota dochodu osiągniętego pomnożona przez przez kwotę wydatków na cele mieszkaniowe, i podzielona przez kwotę przychodu. Dochód to różnica między przychodem a kosztami jego uzyskania.
Przykład (I) rozliczenia PIT-39:
Od przychodu z odpłatnego zbycia: 300 000 zł odejmujemy koszty uzyskania przychodu: 250 000 zł = dochód: 50 000 zł
Wydatki na cele mieszkaniowe: 240 000 zł
Dochód podlegający zwolnieniu: 50 000 zł x 240 000zł/300 000 zł =40 000 zł
Do opodatkowania pozostaje dochód w kwocie: 10 000 zł. (50 000 całkowity dochód – 40 000 zł limit dochodu podlegający zwolnieniu)
Jeżeli cały przychód z odpłatnego zbycia zostanie wydatkowany na własne cele mieszkaniowe, uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości zwolniony od podatku PIT.
Przykład (II) rozliczenia PIT-39:
Przychód z odpłatnego zbycia: 300 000 zł
Koszty uzyskania przychodu: 250 000 zł
Dochód: 50 000 zł
Wydatki na cele mieszkaniowe: 300 000 zł
Dochód podlegający zwolnieniu: 50 000 zł x 300 000zł/300 000 zł = 50 000 zł
Do opodatkowania – 0 zł.
Ulgę mieszkaniową od dochodu ze zbycia nieruchomości odliczamy w deklaracji PIT-39. Po zakończeniu roku podatkowego, w którym uzyskaliśmy przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości, powinniśmy złożyć rozliczenie PIT-39 (pit online) w terminie takim samym jak PIT-37 i PIT-36, czyli do 30 kwietnia 2024 r. W trakcie roku można rozliczyć PIT przez darmowy program PIT online.
W deklaracji PIT-39 wykazuje się:
W zeznaniu wykazuje się dochody zwolnione z podatku niezależnie od tego, czy wydatki na cele mieszkaniowe zostały już poniesione czy dopiero są planowane.
W przypadku gdy podatnikowi nie uda się spełnić warunków i nie będzie mógł skorzystać z ulgi mieszkaniowej, należy złożyć korektę tego zeznania i odprowadzić do fiskusa podatek PIT wraz z odsetkami za zwłokę, które nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, tj. po upływie terminu do rozliczenia PIT-39 za rok podatkowy, w którym uzyskany został przychód z odpłatnego zbycia, do dnia zapłaty podatku włącznie, w wysokości odsetek pobieranych od zaległości podatkowych.