Przyjmujący umowę zlecenia zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy. Natomiast przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia za wykonane dzieło.
Ustawa o PIT rozróżnia źródła przychodów, sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł, a także obowiązki płatników w zakresie obliczania, poboru i przekazywania zaliczek na podatek dochodowy. Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się m.in. przychody z tytułu osobistego wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.
Płatnicy
Zgodnie z zapisami ustawy o podatku PIT płatnikami zaliczek na podatek od dochodów uzyskiwanych m.in. z tytułu umowy zlecenia czy o dzieło są osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności z tego tytułu
Obowiązki płatników podatku dochodowego w związku z zawartymi umowami zlecenia czy o dzieło określa art. 41 ustawy o PIT. Artykuł ten dotyczy zarówno poboru przez płatników zaliczek na podatek, jak i poboru przez płatników zryczałtowanego podatku dochodowego.
Zgodnie z jego treścią osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na podatek dochodowy. Zaliczki pobierane są w wysokości 18 % należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów. Należność tę pomniejsza się również o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Od zaliczki można odliczyć składki pobrane przez płatnika na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.
Warto zauważyć, że zaliczki na podatek pobierane są od dochodów, a nie od przychodów. Dlatego, aby prawidłowo obliczyć wysokość zaliczki, należy pamiętać, aby przychód pomniejszyć o koszt jego uzyskania. Płatnik powinien mieć na uwadze, że w odniesieniu do przychodów z umów zlecenia i o dzieło, koszty uzyskania przychodów określane są w sposób zryczałtowany.
Obowiązki sprawozdawcze
Do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki na podatek lub podatek zryczałtowany płatnicy powinni przekazać do urzędu skarbowego kwoty pobranych od umów zlecenia i o dzieło zaliczek oraz kwoty zryczałtowanego podatku. Przekazanie następuje na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik właściwy według miejsca zamieszkania płatnika. Jeśli płatnik nie jest osobą fizyczną, przekazanie odbywa się na rachunek urzędu skarbowego, właściwego według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Ustawodawca nakłada też na płatników pewne obowiązki informacyjne, ponieważ jednocześnie z wpłatą pobranych zaliczek należy przesłać odpowiednią deklarację PIT-4R. Z kolei po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć roczną informację o dochodach i pobranych zaliczkach w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym.
Przykład:
Pan Kazimierz zlecił wykonanie prac porządkowych w ogrodzie, którego jest właścicielem. Zawarł w tym celu umowę zlecenia. Podpisał ją jednak jako osoba prywatna, gdyż nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Dlatego wypłata należności z tytułu umowy zlecenia nie spowoduje u niego obowiązku pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy.
Roczne rozliczenie PIT
Zleceniodawca – płatnik sporządza po zakończeniu roku podatkowego informacje PIT-11, którą przekazuje podatnikowi oraz organowi skarbowemu. Z informacji PIT-11 za rok podatnik przepisuje dane do składanej deklaracji rozliczeniowej pit (PIT-37 lub PIT-36). Może rozliczyć pit onine (pit 36 online, pit 37 online). Program pit online ułatwi rozliczenia z fiskusem.
Dla osób zatrudnionych w roku na podstawie umowy, w której zastosowany został zryczałtowany podatek, pracodawca nie musi sporządzać deklaracji PIT-11, a podatnik nie uwzględnia tych przychodów w rozliczeniu pit .