Najpóźniej 15 grudnia 2023 r. opublikowany zostanie wykaz organizacji pożytku publicznego, które będą uprawnione do zbiórki 1,5% PIT w 2024 r. W artykule wskazujemy, na co zwrócić uwagę, aby mieć gwarancję uczestnictwa w najbliższej zbiórce odpisu podatkowego i jakie informacje można odczytać z publicznej listy podmiotów z III sektora.
1,5% zamiast 1% PIT na rzecz OPP
Od początku roku organizacje pożytku publicznego uzyskały możliwość zbiórki wyższego odpisu podatkowego. Po raz pierwszy podatnicy przekazali 1,5% (zamiast dotychczasowego 1%) na rzecz preferowanej przez siebie OPP.
Warto jednak mieć na uwadze, że aby wziąć udział w zbiórce 1,5% PIT nie wystarczy sam fakt posiadania statusu organizacji pożytku publicznego. Jednostka zainteresowana uczestnictwem we wsparciu swoich podopiecznych ze środków pochodzących z odpisu podatku powinna też zwrócić uwagę na istotne terminy wynikające z przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.
Informacje o OPP zawarte w wykazie
OPP powinna spełnić szereg obowiązków formalnoprawnych, które zagwarantują jej uczestnictwo we wsparciu swoich podopiecznych ze środków budżetu państwa. Dopiero w następstwie spełnienia wszystkich przesłanek, organizacja zyskuje gwarancję umieszczenia jej w elektronicznym wykazie prowadzonym przez Dyrektora Narodowego Instytutu Wolności, który wskazuje podmioty odznaczające się statusem pożytku publicznego. Lista jest publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej i odzwierciedla stan informacji nt. organizacji na dzień 30 listopada roku podatkowego, którego dotyczy zbiórka.
Przykład:
Wykaz publikowany do 15 grudnia 2023 r. stanowi listę OPP uprawnionych do zbiórki 1,5% PIT za 2023 r. (PIT składany do 30 kwietnia 2024 r.). W wykazie jest ujęta informacja odnośnie OPP wg stanu na dzień 30 listopada 2023 r.
Z treści zawartych w wykazie można uzyskać następujące informacje odnośnie OPP uprawnionej do zbiórki 1,5% PIT:
- nazwę organizacji,
- adres siedziby,
- numer wpisu organizacji do KRS,
- NIP - w przypadku nadania go organizacji oraz wpisania numeru do KRS
Organizacje pożytku publicznego powinny jednak mieć na uwadze, że nie zostaną wyszczególnione w wykazie, jeśli nie spełnią dodatkowych warunków:
- Opublikowanie rocznego sprawozdania merytorycznego za rok, w którym składane są deklaracje podatkowe, z których przekazywany będzie 1,5% PIT
- Zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Narodowego Instytutu Wolności rocznego sprawozdania finansowego za rok, którego dotyczy zbiórka odpisu podatku,
- Upewnienie się o braku adnotacji w Krajowym Rejestrze Sądowym o otwarciu likwidacji lub ogłoszeniu upadłości organizacji.
Brak spełnienia któregokolwiek z wymienionych wymogów przesądza o wykluczeniu organizacji z nadchodzącej zbiórki 1,5% PIT.
| Uwaga! Warunek dopełnienia obowiązków sprawozdawczych dotyczy wyłącznie OPP istniejących w minionym roku. W stosunku do organizacji, które dopiero rozpoczynają działalność pożytku publicznego w okresie, którego dotyczy rozliczenie PIT obowiązkowym jest zarejestrowanie OPP najpóźniej do 30 listopada (w zbiórce 1,5% PIT prowadzonej w 2024 r. organizacja musi zakończyć proces rejestracji przed Krajowym Rejestrem Sądowym do 30 listopada 2023 r. |
Terminowe złożenie sprawozdania merytorycznego i finansowego
Czas na złożenie sprawozdania merytorycznego z działalności organizacji oraz zatwierdzonego sprawozdania finansowego został uzależniony od roku obrotowego OPP:
- nie później niż do 15 lipca 2023 r. swoje obowiązki sprawozdawcze powinna wypełnić organizacja, której rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym.
- w terminie do 30 listopada 2023 r. można zamieścić informacje dot. organizacji, której rok obrotowy został ustalony w inny sposób.
Jeśli organizacja nie dopełni na czas swoich obowiązków sprawozdawczych, nie jest to równoznaczne z nieuchronną utratą statusu organizacji pożytku publicznego. Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji zadaniem organizacji jest wykazanie, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej zawinionego działania bądź z przyczyn od niej niezależnych.
| Uwaga! Po myśli art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości, przykładem tego typu niezawinionego działania nie może być brak dopełnienia obowiązków przez księgowego/biuro rachunkowe, któremu zostało zlecone sporządzenie sprawozdania w oparciu o dokumentację przekazaną przez organizację. |
Wśród przyczyn niezależnych od organizacji pożytku publicznego można wymienić wyjątkowe sytuacje tj. zniszczenie siedziby, w której prowadzona była dokumentacja OPP. Należy jednak pamiętać, że w obliczu świadomości niedotrzymania ustawowego terminu, po stronie organizacji leży złożenie stosownych wyjaśnień do Dyrektora Narodowego Instytutu Wolności.
Aktualny numer rachunku bankowego
Dodatkowym, równie istotnym, wymogiem formalnym do dopełnienia przez organizację pożytku publicznego jest zgłoszenie nr. rachunku bankowego do właściwego dla niej organu podatkowego (Naczelnika Urzędu Skarbowego). Należy to zrobić za pośrednictwem zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-8 (wersja nr 4), w części C.
Zgłoszenia należy dokonać najpóźniej do 30 czerwca roku, następującego po roku rozliczeniowym, którego dotyczy zbiórka.
| Pamiętaj! Organizacja, której numer rachunku bankowego nie zmienił się w stosunku do ubiegłorocznej zbiórki odpisu podatkowego, nie ma konieczności dokonywania zgłoszenia nr. konta. |
Jeśli organizacja pożytku publicznego dokonała wskazania rachunku bankowego po terminie bądź podany numer jest nieprawidłowy, Naczelnik Urzędu Skarbowego odstąpi od przekazania 1,5% PIT na jej rzecz, co spowoduje ujęcie środków przekazywanych przekazywanych przez podatników jako dochód Skarbu Państwa.
Warto pamiętać, że czas na zgłoszenie rachunku bankowego przez OPP jest terminem nieprzywracalnym, więc należy zadbać o ponowne sprawdzenie podanych danych.
| Uwaga! Trzeciemu sektorowi nie są obce sytuacje, w ramach których dochodzi do wypowiedzenia umowy prowadzenia rachunku bankowego. Często o takim fakcie organizacja dowiaduje się po końcu czerwca roku, w którym odbywała się zbiórka 1,5% PIT. W takim przypadku warto wiedzieć, że bank nie przekazuje od razu numeru konta innemu klientowi. Aby nie utracić dostępu do środków przekazywanych przez podatników, organizacja powinna niezwłocznie skontaktować się z placówką finansową, celem wyjaśnienia przyczyn zaistniałego stanu. Powrót do zamkniętego konta bankowego po 30 czerwca może zagwarantować OPP uzyskanie środków z 1,5% PIT. W przeciwnym wypadku dojdzie do przepadku środków zgromadzonych w danym roku rozliczeniowym na rzecz Skarbu Państwa. |
Formalności to kwestia odpowiedzialności
Przedstawiciele OPP ponoszą odpowiedzialność nie tylko za losy własnej organizacji i jej pracowników. Na pierwszym planie zawsze są podopieczni, których komfort, zdrowie, a niekiedy i życie zależy od powodzenia zbiórki 1,5% podatku. Dlatego absolutnie nie można sobie pozwolić na to, by przez proste niedopatrzenie OPP została wykluczona z grona organizacji uprawnionych do zbierania odpisu podatku.
W niniejszym artykule wymieniliśmy wymagania, jakie należy spełnić. Przytoczyliśmy także kluczowe daty, które powinny się znaleźć w kalendarzu wszystkich pracowników OPP. Serdecznie zachęcamy do cyklicznego sprawdzania, czy wszystkie obowiązki w tym zakresie zostały wypełnione. I trzymamy kciuki za udaną zbiórkę 1,5%.